پناهگاه جدید بورس
مشاوره سرمایه گذاری و آموزش در بازارهای سرمایه داخلی ،ارائه تحلیل و پیش بینی بازار سرمایهپناهگاه جدید بورس
مشاوره سرمایه گذاری و آموزش در بازارهای سرمایه داخلی ،ارائه تحلیل و پیش بینی بازار سرمایهیک کارشناس بازنشسته بانک مرکزی عنوان کرد: کمبود منابع بانکها و رکود اقتصادی / بانک مرکزی رقیب بانکها
مطالبات بانکها و کمبود منابع
*در سطح مطالبات غیرجاری بانک ها تغییرخاصی بوجود نیامده است و چه بسا سطح آن از 80000 میلیارد تومان اعلام شده، فراتر رفته باشد.بنابراین، کمبود منابع، به ویژه، در مورد بانک هایی که برنامه ای برای افزایش سرمایه خود نداشتند، همچنان از مشکلات مهم آن ها در سال 1392 به حساب می آمد.
ریسک نقدینگی و رقابت بانک مرکزی با سایر بانکها
*ریسک نقدینگی بانک ها افزایش یافته است.زیرادر سه ماهه پایانی سال، زمانی که معمولا بانک ها به طور سنتی با چالش کمبود نقدینگی فصلی روبرو هستند،بانک مرکزی با برخورداری از جایگاه انحصاری خود به عنوان سیاستگذار پولی، با فروش اوراق مشارکت با نرخ سود علی الحساب 23 درصد، نرخی در ظاهر بالاتر وجذاب تر از نرخ سود علی الحساب سپرده های بانک ها، به مثابه رقیبی برای بانک ها وارد عرصه گردید.
به این ترتیب،دیگر بار، کارکرد سیاست گذاری پولی این بانک، کارکرد دیگر آن، یعنی سیاستگذاری نظارتی را به مبارزه طلبید و صد البته همچون همیشه نقش آن بانک به عنوان سیاست گذار پولی پیروز این هماورد بود.چون،بانک مرکزی به منظورجمع آوری نقدینگی با هدف کنترل تورم / گردآوری منابع مورد نیاز(بنا بر مطالب منتشر شده در رسانه ها ،برای انجام پرداخت های معوق دولت به پیمانکاران)، ریسک نقدینگی بانک ها را افزایش داد. (کاری که به دلیل احتمال بروز بی ثباتی در سیستم بانکی، به طور اصولی بانک های مرکزی از آن دوری می جویند.) این در حالی است که آن بانک، همواره بانک ها را از پرداخت نرخ های سود علی الحساب بالا به مشتریان منع می کند.
این رخداد، سبب شدبه دلیل رویارویی بانک ها با فرار سپرده ها، آن هم دربازه زمانی ای که پیش تر به آن اشاره شد، کمبود منابع از رخدادهای مورد انتظار برای آن ها محسوب می شود، تعدادی از بانک ها به منظور پیشگیری از برون رفت منابعشان، از طریق افزایش نرخ ها، به واکنش های هیجانی روی آورند.
رقابت هیجانی بانکها فقط بازنده دارد
البته موضوع به همین جا خاتمه نیافت چون پس از آن،بین تعدادی از بانک ها رقابتی شکل گرفت، رقابتی که توانست به فضای هیجانی ایجاد شده در سیستم بانکی دامن بزند.بدین ترتیب،کم کم، شماری از بانک های تماشاگر در سیستم بانکی از ترس جای ماندن از رقیبان، به شرکت کنندگان در مسابقه پیوستند. غافل از این که این مسابقه نمی تواند برنده ای داشته باشد و شایدبتوان بیشتر بانک ها را به دلایلی که به آن ها پرداخته خواهد شد، بازنده این رقابت دانست.
یکی از شاخصه های بالا بودن ریسک نقدینگی در هر سیستم بانکی از جمله در نظام بانکی کشورمان،وجود ریسک تمرکز است که به صورت تمرکز شدید بانک ها بر وجوه کوتاه مدت خود را نشان می دهد.از آنجایی که این سپرده هااز ماهیتی نسبتاً سیال برخوردارند.بیشتر، تحت تأثیر تحولات بیرونی قرار می گیرند.از این رو،ناپایداری های قیمتی دربازار دارایی ها، در وهله اول این گروه سپرده گذاران را تحت تأثیر قرار می دهد چون خروج آنهانسبت به دیگر سپرده ها آسان تروبرای سپرده گذار کم هزینه تر است.
نکته دیگری که باید به آن توجه شود، چگونگی مصرف این منابع،به عبارت دیگر چگونگی مدیریت مؤثر منابع ومصارف است.از نظر اصول مدیریت ریسک نقدینگی، توصیه بر این است که بانک ها برای این گونه منابع کوتاه مدت و مصارف بلند مدت ترخود، حدودی را تعیین نموده و مورد پایش قرار دهند.
حدودی که اجازه ندهد آن ها از محدوده قابل تحمل از نظر ریسک خارج شوند. حال اگر چنانچه، بخش عمده ای از این منابع کوتاه مدت برای مصارف بلند مدت ویا سیاه چاله های موجود در بخش مصارف یعنی در محل هایی که غیر قابل بازگشت یا فاقدبهره وری است،اختصاص داده شوند،موجبات افزایش ریسک نقدینگی از طریق عدم تطابق زمانی بین منابع ومصارف را فراهم می آورد.در چنین شرایطی درصورت هجوم سپرده گذاران برای برداشت سپرده ها، بانک توان پاسخگویی به آنان را نخواهد داشت.
افزایش قیمت تمام شده پول
*از دیگر پیامد های افزایش نرخ های سود علی الحساب سپرده ها،بالا رفتن قیمت تمام شده پول است.این مساله تعیین نرخ سود مورد انتظار تسهیلات را برای بانک ها به یک چالش تبدیل خواهد کرد. البته افزایش قیمت انرژی را نیز باید به عنوان هزینه های سربار به این هزینه افزود. عوامل برشمرده شده، هزینه تأمین مالی از بانک ها را برای بنگاه های اقتصادی افزایش می دهد.
تشدید رکود اقتصادی
*از سوی دیگر، رکود بخش اعتبارات)به دلیل عدم تمایل بنگاه ها به دریافت تسهیلات بانکی به دلیل بالا بودن نرخ سود)، ضمن تشدید رکود اقتصادی، به نوبه خود،این انگیزه را برای بانک ها ایجاد خواهد کرد تا برای تأمین سود مورد انتظار سهامداران خودبه سوی فعالیت های غیر بانکی گرایش پیدا کنند،نتیجه این رویکرد هم احتمالاًوقوع ناپایداری در دیگر بازارها وبی ثباتی است که مطلوب هیچیک از فعالان بازارها وناظران آنها نبوده ونخواهد بود.
انکار واقعیت کارساز نیست
گفتنی است هدف از ارایه تصویر فوق، به هیچوجه این نیست که فعالان بازار با نگرشی بدبینانه رهسپار استقبال از سال نو شوند. بلکه هدف،توجه دادن به این نکته است که سیاستگذاران با انکار واقعیت های پیش رو، نمی توانند و نبایدبرای بررسی عملکرد خارج از انتظار بازار پول، فعالیت بانک ها را به طور انتزاعی و بدون توجه به نقش سیاست های خود دربررسی ها مورد تجزیه وتحلیل قرار دهند.
حتی در صورت گریز ناپذیری سیاست گذاران از اجرای یک سیاست،آنها باید صادقانه مسئولیت خود را در قبال پیامدهای احتمالی آن پذیرفته در پی یافتن راهکارهای جبرانی برای خنثی کردن یا به حداقل رسانیدن پیامدهای منفی سیاست باشند. اتفاقی که فعالان بازار پول شاهد آن نبودند. چون در اعتراضشان به بانک مرکزی در رابطه با انتشار اوراق مشارکت توسط آن بانک در زمان نامناسبو پیامدهای آن پاسخ مناسبی دریافت نکردند.
در مجموع باید پذیرفت که چشم انداز صنعت بانکداری در سال 1393 به طور قابل ملاحظه ای متأثر از تحولات سال جاری خواهد بود.
منبع: http://www.boursenews.ir/fa/pages/?cid=120224
